ป.อ.การกระทำโดยพลาด ม.๖๐

มาตรา ๖๐  ผู้ใดเจตนาที่จะกระทำต่อบุคคลหนึ่ง แต่ผลของการกระทำเกิดแก่อีกบุคคลหนึ่ง[1]โดยพลาดไป ให้ถือว่าผู้นั้นกระทำโดยเจตนาแก่บุคคลซึ่งได้รับผลร้ายจากการกระทำนั้น แต่ในกรณีที่กฎหมายบัญญัติให้ลงโทษหนักขึ้น เพราะฐานะของบุคคลหรือเพราะความสัมพันธ์ระหว่างผู้กระทำกับบุคคลที่ได้รับผลร้าย มิให้นำกฎหมายนั้นมาใช้บังคับเพื่อลงโทษผู้กระทำให้หนักขึ้น

---

[1] หลักการกระทำโดยพลาด 

๑.ต้องมีผู้กระทำ ๒ฝ่ายขึ้นไป ฝ่ายแรกถูกกระทำโดยเจตนา ฝ่ายที่สอง ไม่ได้เจตนากระทำแต่ได้รับผลร้ายจากการกระทำ 

๒.ผู้กระทำต้องไม่ประสงค์ต่อผลต่อผู้ได้รับผลร้าย และต้องไม่เล็งเห็นผล ๓.การที่ผลไปเกิดต่อผู้ได้รับผลร้ายนั้น ไม่ต้องคำนึงว่าผู้กระทำจะประมาทหรือ ไม่

๔.เจตนากระทำต่อชีวิตผลไปเกิดแก่ทรัพย์ ไม่ถือว่าเป็นการกระทำโดยพลาด เช่นก.เจตนายิงข. ข.หลบกระสุนไปถูกกระจกรถแตก (หลักเจตนาโอน) ๕.การกระทำต่อทรัพย์โดยพลาดมีได้ เช่น ก.ต้องการยิงแจกันข.แต่พลาดไปถูก โทรทัศน์ค.แตกก.ผิดฐานทำให้เสียทรัพย์ ๓๕๘ประกอบ๖๐ และผิดพยายามทำให้เสียทรัพย์ ๓๕๙,๘๐,๕๙ (ข้อสังเกตปรับความผิดทั้งผู้ถูกกระทำและบุคคลที่ได้รับผลโดยพลาดต่างจากสำคัญผิดปรับเฉพาะผู้ถูกสำคัญผิด) ๖.คำว่า "พลาด" แม้ผลจะเกิดแก่ผู้เสียหายฝ่ายแรกสมเจตนา หากผลไปเกิดแก่อีกฝ่ายก็ถือว่าพลาด 

๗.มาตรา ๖๐ เป็นเจตนาโอนหากเจตนาในตอนแรกเป็นฆ่าเจตนาที่โอนมาก็เป็นฆ่า เช่น ก.ต้องการฆ่าข.ยิงข.พลาดถูกค.บาดเจ็บสาหัส ต้องปรับว่าพยายามฆ่า ค. ไม่ใช่ทำร้ายอันตรายสาหัส 

๘.เจตนาแรกไตร่ตรองเจตนาที่โอนก็ไตร่ตรอง 

๙.เจตนาฆ่าตนเองพลาดไปถูกบุคคลอื่นตาย ไม่ใช่พลาด เพราะม.๖๐ ใช้คำว่าเจตนากระทำต่อบุคคลอื่นจึงไม่เข้าหลักมาตรา๖๐ 

๑๐.เจตนาเท่านั้นสามารถโอนได้ การกระทำโดยประมาทโอนไม่ได้ 

๑๑.ผู้กระทำมีเจตนากระทำต่อบุคคลหนึ่ง แต่ความจริงเป็นเรื่องขาดองค์ประกอบภายนอก แม้ผลไปเกิดอีกบุคคลหนึ่งก็ไม่เป็นความผิด เช่น แดงต้องการฆ่าดำ แต่ดำหัวใจวายตายไปก่อนแล้ว แดงยิงที่ศพ พลาดไปถูกขาว ไม่ใช่พลาดนายแดงไม่ผิด 

๑๒.หากเจตนาในตอนแรกเป็นเจตนาพิเศษเพื่อป้องกันสิทธิ ,ป้องกัน,จำเป็น,บันดาลโทสะ แม้จะกระทำโดยพลาด เจตนาพิเศษตอนแรกต้องโอนไปด้วย เช่น แดงเล็งปืนจะยิงดำ ดำป้องกันโดยการยิงแดงพลาดไปถูกขาวตาย  ดำผิดพยาบาลฆ่าแดงอ้างป้องกัน ส่วนความรับผิดต่อขาว ม.๒๘๘ ,๖๐ แต่อ้างป้องกันตาม ๖๘ ได้ ๒๐๕/๑๖  

๑๓.บุคคฐานะพิเศษ หากทำต่อบุคคลธรรมดาผลเกิดต่อผู้มีความสัมพันธ์ ถือว่าเจตนาธรรมดา เช่น แดงต่องการฆ่าดำพลาดไปถูกขาวซึ่งเป็นพ่อ ผิดเพียง ๒๘๘ ไม่ผิดฐานฆ่าบุพการี